Kapadokya,dünyanın en gizemli bölgelerinden biridir.

kaç adet yer altı şehri olduğu ve tam olarak yerleri bilinmemektedir.

binlerce metre koridor bulunuyor

Kapadokya

Kapadokya bölgesine serpilmiş bulunan yeraltı şehirleri henüz tam manasıyla tetkik edilememiştir. Bu sebeple kaç adet yer altı şehri olduğu ve tam olarak yerleri bilinmemektedir. Burada sadece bilinen bir kaç tanesinden bahsedeceğiz. Bunlar şu anda turizm'e açıktır, kısmi olarak gezilebilmektedir. Daha ziyade Göreme, Ihlara ve soğanlı ile dağınık olarak bulunan merkezler civarında toplanmaktadır. Halkın yeraltına inmesi; İlk olarak Pers ve sonraları Arap istilasına uğrayan Hıristiyanların Kapadokya yöresine çekilerek kendilerini korumak için yeraltında barınak tesis etmelerine bağlanmaktadır. Birçoğu bugün samanlık, depo ve ahır olarak kullanılan yeraltı şehirleri evvelce yalnızca tehlike zamanında oturulan korunum sahaları idi. Bunların Hıristiyanlıktan önce de kullanıldığı, Friglerin, Libyalıların hatta Urartuların da bu gibi yeraltı şehirlerinde barındıkları söylenmekte ise de bunu Anadolu halkının daha ziyade güney doğu Anadolu'da olduğu gibi sıcak ve soğuktan barınmak için toprak içine gömülen barınaklar ile karıştırmamak lazımdır. Arkeolojik buluntulara göre buralardaki en eski iskan m.s.VII. yüzyıldan M.S.XII. yüzyıla kadar devam ettiği sanılmaktadır.Genellikle yeraltı şehirleri kalker tüfünden oluşan kayalar içine oyulmuştur. Yeraltı şehirlerine umumiyetle dar bir koridorla girilmekte ve
koridorlar vasıtasıyla odalar, salonlar, birbirine bağlanmaktadır. Yeraltında emniyetin sağlanması için dışarısı ile bağlantısı bulunan koridorlar, bir yatak üzerinde hareket eden, mahallen tırhız denilen taşlarla kapatılmaktadır. Bu taşların ortasında dışarısı ile irtibatı sağlamak üzere bir delik bulunmaktadır. Yeraltı şehirlerinde oksijen, hava bacaları ile sağlanmaktadır. Derinkuyu'da olduğu gibi hava bacaları su kuyuları ile de bağlantılıdır. Genellikle salonlar ve odalar bu hava bacaları etrafında toplanmaktadır. Bazalt kitlesinden oluşan Tepeören'de olduğu gibi su ihtiyacı 4 km. mesafedeki kuyudan bir yeraltı koridoru ile sağlanmaktadır. Yeraltı şehirleri yapılışları bakımından iki kısıma ayrılıyorlar. Bunlardan birinci gruba girenlere Derinkuyu örneği gösterilebilir. Derinkuyu'da üst katlarda bulunan 3-4 kattan sonra merdivenlerle doğrudan doğruya derinlemesine gidilmekte ve alt katta ise tapınak türü kısımlar bulunmaktadır. Diğeri ise apartman katları gibi olanlardır. Kaymaklı, Özkonak, Mucur, Örentepe, Gümüşkent, Tatlarin, Ovaören, Gökçetoprak ve Kayseri ili Gesi kasabası dahilinde bulunan en yakın örneklerini teşkil eder. Bir tehlike anında yeraltı şehrine sığınan halkın yiyecek ve ihtiyacı daha önceden buralara depo edilen erzaktan su ihtiyacı da kuyulardan temin ediliyordu. Nispeten hafif olan tüf tabakalarının alt katları rutubet almadığından kuru, soğuk ve sıcaktan koruyucudur. Yaz ve kış sabit ısı seviyesi insanın uzun süre barınabileceği şekildedir. Bugün hala Ürgüp, Ortahisar, Uçhisar ve kavak civarındaki suni kaya mağaraları elma ve limon deposu olarak kullanılmaktadır. Kapadokya bölgesindeki yeraltı şehirlerinden bazıları çevrede yaşamakta olanlar tarafından bilinmekte ise de eskiden büyük bir kısmı kiler ve samanlık olarak kullanılan bu yeraltı boşlukları hakkında herhangi bir efsane veya yazıt veya bilgi halk arasında bulunmamaktadır. Bu bölümlerin araştırılması ilk defa Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından olmuş gerekli düzenlemeler yapılarak bazı bölümler turizm'e açılmıştır. Derinkuyu, Nevşehir'e 29 km. mesafede bir ilçedir. Eski adıyla Melegübü olarak bilinen Derinkuyu'daki yer altı tesisleri ilk hıristiyanlar tarafından yapılmıştır. Şehir su ihtiyacı buradaki derin kuyulardan temin edildiğinden şehre Derinkuyu ismi verilmiştir. Derinkuyu'da gezmek diğerlerine göre daha rahattır. Üst katlarda mevcut olan 3-4 kattan sonra 214 basamaklı bir merdivenle en alt kata kadar inilmektedir. Ağızları yeryüzüne açılan kuyular en alttaki kata kadar ulaşmakta, aynı zamanda hava bacası olarak ta kullanılmaktadır. Bazı su kuyularının ağızları dışarı açılmaktadır. Bu da herhangi bir sebeple yer altına sığınan halkın su ihtiyacını temin eden kuyulardaki suyun zehirlenmemesi için olabilir. Nevşehir Merkez ilçesine bağlı bulunan Kaymaklı'da bugünkü şehrin altında ayrıca Göstesin'de ve Avanos-Kayseri yolu üzerinde Avanos-Özkonak'da Çadakta birer yeraltı şehri bulunmaktadır.

Devam                                                            Ana Sayfa